با ماموگرافی سرطان بی نقاب را ببینید.

ماموگرافی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

 امروزه سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در بین زنان است که در صورت تشخیص زودرس با موفقیت زیادی قابل درمان است. آزمایش ماموگرافی یا ماموگرام، عکس گرفتن از پستان با اشعه ایکس برای تشخیص زودرس این سرطان است.

چه کسانی و در چه سنی باید ماموگرافی انجام دهند؟

امروزه آزمایش ماموگرافی باید بر روی همه زنان در یک فاصله سنی خاص انجام شود. اگر خانمی هیچ عامل خطری برای سرطان پستان نداشته باشد، باید اولین ماموگرافی را در سن 35 سالگی انجام دهد و از سن چهل تا پنجاه سالگی، هر یک تا سه سال یکبار آن را تکرار کند. از سن پنجاه سالگی به بالا هم سالانه یک ماموگرافی توصیه می‌شود. زنان پرخطر و کسانی که آزمایش مثبت ژن مستعدکنندة سرطان سینه دارند (BRCA1, BRCA2)، باید با پزشک مشورت کنند و ماموگرافی سالانه را از سن 25 سالگی شروع کنند. به‌طور کلّی ماموگرافی برای افراد زیر انجام می‌شود:

- زنانی که برای آزمایش سلامتی (غربالگری سرطان پستان) مراجعه کرده‌اند.

- زنانی که متوجه یک وضعیت غیرعادی (توده و ... ) یا علائم بیماری در پستان خود شده‌اند.

- زنانی که پس از عمل پستان در آزمایش‌های سالانه شرکت می‌کنند.

آزمایش ماموگرافی چگونه انجام می‌شود؟

در این آزمایش از هر پستان با اشعه ایکس دو عکس در دو جهت مختلف گرفته می‌شود. پستان برای چند ثانیه میان دو صفحه فشرده می‌شود. فشرده نمودن سینه برای گرفتن عکس‌هایی واضح و دقیق ضروری است. این کار چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد و توسط پرسنل مجرّب در زمینه ماموگرافی انجام می‌شود. سپس رادیولوژیست و پزشک متخصّص ماموگرافی عکس‌ها را بررسی می‌کنند. در بعضی موارد نیاز به عکس‌برداری مجدّد وجود دارد. اگر رادیولوژیست به تصاویر بیشتری نیاز داشته باشد یا اگر تغییر یا وضعیت غیرعادی در پستان مشاهده شود، شما را در جریان می‌گذارند و از شما می‌خواهند تا برای آزمایش‌های ماموگرام بیشتر یا تست‌های مجدّد مراجعه کنید. توجه کنید درخواست از شما برای مراجعه مجدد، الزاماً به این معنا نیست که سرطان سینه دارید.

آیا اشعه دریافتی در ماموگرافی می‌تواند خطرناک باشد؟

بیماران در هنگام انجام ماموگرافی در معرض مقدار اندکی تابش اشعه قرار می‌گیرند. این میزان اشعه مساوی با تابش اشعه‌ای است که هر فرد از فضا، زمین و مواد رادیو اکتیو طبیعی در مدت دو ماه دریافت می‌کند. بنابر اظهارات مقامات مسئول در زمینه ایمنی ،خطرات تابش اشعة موجود در آزمایش‌های منظم یا مکرر ماموگرافی بسیار اندک و قابل چشم‌پوشی است. زمانی که پستان‌ها فشرده می‌شوند اشعه ایکس مسیر کمتری را در سینه طی می‌کند. همچنین ماموگرافی مدرن به روش دیجیتال باز مقدار اشعه کمتری را به بافت پستان می‌رساند که بدین ترتیب میزان تشعشعات حتی کمتر هم می‌شود. ماموگرافی برخلاف باورهای غلط نقشی در آسیب زدن به بافت‌های پستان ندارد و آثار منفی آن در مقابل فواید ماموگرافی منظم بسیار ناچیز است.

مزایای آزمایش ماموگرافی چیست؟

انجام مرتب آزمایش‌های ماموگرافی در اغلب موارد باعث می‌شود تا سرطان پستان زودتر از زمانی که خود شما آن را احساس می‌کنید مشخص شود. سرطان پستان چنانچه به صورت زودهنگام تشخیص داده شود به‌ندرت منجر به مرگ خواهد شد. تحقیقات علمی نشان می‌دهد که با انجام آزمایش ماموگرافی، مرگ و میر ناشی از سرطان سینه 30 تا 45 درصد کاهش می‌یابد. استفاده از آزمایش ماموگرافی احتمال تشخیص رشد غیرعادی بافت‌ها یا سرطان را در مراحل ابتدایی افزایش می‌دهد و سرطان سینه را در مراحل بسیار ابتدایی شناسایی می‌کند. ماموگرافی به تشخیص حداکثر 85 درصد از سرطان‌های پستان کمک می‌کند. کیفیت ماموگرافی‌هایی که امروزه گرفته می‌شوند به‌طور قابل توجهی بهبود یافته و میزان اشعه‌ای که برای گرفتن آنها به کار می‌رود کاهش یافته است. انجام ماموگرافی‌های منظم از زنان توانسته است از مرگ‌های ناشی از سرطان پستان در بسیاری از کشور‌ها بکاهد.

معایب آزمایش ماموگرافی چیست؟

- هیچ یک از روش‌های تشخیص سرطان پستان صد درصد دقیق نیستند. ماموگرافی نیز از این امر مستثنی نیست. ممکن است وضعیتی غیرعادی و مشکوک در تصاویر ماموگرافی مشاهده شود که پس از انجام آزمایش‌ها مشخص شود سرطان نیست. این اتفاق در دو مورد از هر صد مورد ماموگرافی ممکن است روی دهد. معمولاً تنها چند تصویر ماموگرام بیشتر و انجام آزمایش سونوگرافی یا حتی MRI برای ارزیابی قطعی لازم می‌شود. بعضی اوقات نیاز به نمونه‌برداری از بافت سینه و ندرتاً نیاز به یک جرّاحی کوچک در سینه وجود دارد.

- آزمایش ماموگرافی نمی‌تواند تمامی تومورهای سرطانی را تشخیص دهد و گاهی این تومورها در فاصله میان یک آزمایش ماموگرام منفی و آزمایش برنامه‌ریزی شده بعدی به وجود می‌آیند. این امر ممکن است به این دلیل باشد که تومور از سرعت رشد بالایی برخوردار است یا اینکه علائم غیرعادی در تصاویر ماموگرام مشاهده نمی‌شود. اینجاست که ارزش معاینه توسط پزشک و اقدامات تشخیصی دیگر در کنار ماموگرافی به‌خصوص در افراد پرخطر مشخص می‌شود.

آیا ماموگرافی جانشین معاینات فیزیکی (دستی) می‌گردد؟

خیر، بهترین شانس یک خانم برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان ترکیبی از ماموگرافی منظم و خودآزمایی پستان توسط خود فرد و معاینه‌های منظم توسط پزشک مجرّب است. تمام خانم‌های بالای بیست سال باید خودآزمایی پستان را از تیم دوره دیده آموزش ببینند و از سی سالگی سالانه توسط پزشک باتجربه معاینه پستان شوند.

اگر عمل زیبایی پستان انجام داده باشیم باید ماموگرافی انجام دهیم؟

بله، خانم‌های با پروتز پستانی باید مانند دیگر خانم‌ها ماموگرافی‌های منظم را انجام دهند. به هر حال به دلیل عمل پروتز، چندین نمای اختصاصی که اجازه می‌دهد هم نمای قسمت طبیعی پستان و هم قسمت پروتز قابل رؤیت باشند الزامی است. البته در این موارد MRI هم توصیه می‌شود.

نویسنده : دکتر زهرا نیک پوری

جرّاح و متخصّص بیماری‌های زنان‌، زایمان و نازایی، دارای گواهینامه از مرکز بین‌المللی سرطان پستان پاریس

مسئول کلینیک تخصصی و فوق تخصصی پستان بیمارستان
بین المللی قائم (عج)

آدرس مطب : رشت - چهارراه گلسار -خیابان نواب - پشت داروخانه شبانه روزی گلسار - ساختمان حکیم  تلفن : 01333113654 

آدرس کلینیک تخصصی پستان : رشت - بلوار شهید افتخاری -

بیمارستان بین المللی قائم(عج) - کلینیک تخصصی پستان 
تلفن : 01333564488

Email: z.nikpouri@gmail.com

Website: www.drnikpouri.com