بررسی بیوپسی توده سینه در پاتولوژی

حالتی را تصور کنید …

خانمی توده ای مشکوک در سینه خود احساس ، و به جراح مراجعه می کند. جراح به کمک بیوپسی سوزنی یا جراحی ، نمونه ای تهیه می کند و به پاتولوژی ارسال می نماید.

نمونه در پاتولوژی تحت بررسی های مختلفی قرار می گیرد ، این فرآیند کمی زمان می برد…این زمان از نظر بیمار طولانی و مملو از سوالات و هجوم افکار مختلف است.

در نهایت جواب آماده می شود ، کلمات و واژه هایی تخصصی و لاتین !

خب …این واژه ها چه معنایی دارد؟

در این بخش ما قصد داریم با زبان ساده ای نتیجه پاتولوژی را تفسیر نمائیم …

در کنار تفسیر نمونه پاتولوژی توصیف مباحث دیگری از جمله انواع سرطان سینه ، بررسی ژنتیکی و نوع گیرنده های سطح سلولهای سرطانی اجتناب ناپذیر است ، که البته به درک بهتر گزارش پاتولوژی کمک زیادی خواهد کرد.

همچنین اغلب گزارش پاتولوژی به زبان انگلیسی و مملو از اصطلاحات تخصصی پزشکی است ، ما در اینجا سعی خواهیم کرد تا جاییکه امکان دارد ، تفسیر را با معادلهای روشن از هر دو زبان تقدیم شما کنیم.

با همه اینها گاهی ، مطالبی در برگه گزارش پاتولوژی مشاهده می شود

آماده سازی نمونه جهت بررسی

نمونه بیوپسی سینه در پاتولوژی ابتدا طی فرآیندی آماده سازی می شود و سپس بر حسب دستور پزشک معالج ، بررسی هایی صورت می پذیرد.

جواب برخی از این بررسی ها زودتر آماده می شود و برخی دیگر احتیاج به زمان بیشتری دارد. بنابراین ممکن است گزارش پاتولوژی طی چند نوبت و چند گزارش آماده شود.

ممکن است برخی از بررسی هایی که در این مقاله معرفی می شود ، ضرورت نداشته باشد و درخواست نشود ، در این خصوص می توانید با پزشک معالجتان مشورت کنید.

مراقبت از برگه پاتولوژی

گزارش پاتولوژی یکی از مهمترین اسناد وضعیت بیمار محسوب می شود. بیمه ، داروخانه های تخصصی ، پزشکان  ، بیمارستانها و مراکز حمایتی همواره یکی از برگه هایی که طلب می کنند ، برگه پاتولوژی است. پس:

در حفظ و نگهداری برگه گزارش پاتولوژی کوشا باشید.

گزارش پاتولوژی به همه سوالات مربوط به توده غیر طبیعی سینه پاسخ می دهد.

این توده می تواند خوش خیم یا بد خیم باشد . می تواند در لوبول ها (Lobules) که بافت تولید کننده شیر هستند ، یا مجاری (Duct) که وظیفه انتقال شیر به نوک سینه را بر عهده دارند ، تشکیل شود.

این توده می تواند از نظر سلولی و بافت شناسی انواع مختلفی داشته باشد ، و دارای گیرنده های سلولی تخصصی باشند.

از نظر ژنی می تواند دارای ویژگی منحصر به فرد باشد ، و به دو نوع مهاجم و غیر مهاجم تقسیم بندی شود.

تشخیص همه این ویژگی ها در بخش پاتولوژی صورت می گیرد.

شاید بیمار در طول فرآیند درمانش هیچ وقت پاتولوژیستش را ملاقات نکند ، اما نتایج بررسی های پاتولوژیست ، سر لوحه بسیاری از اقدامات بعدی درمان خواهد بود.

  • نوع سرطان سینه : وی با مطالعه نمونه بیوپسی در زیر میکروسکوپ نوع سرطان سینه را مشخص می کند. چون سرطان سینه از نظر شکل ظاهری و منشاء بافتی دارای تقسیم بندی هایی است.

  • Grade: سپس به درجه بندی (گرید بندی Grade) توده سلولی می پردازد.

  • میزان رشد سلولی : ممکن است در گزارش پاتولوژی ، میزان رشد سلولی گزارش شود ، که در واقع بدرصدی از سلولهای توده است که رشد کرده ، تکثیر می شوند و در نهایت سلولهای سرطان جدید را می سازند.  اصطلاحاً Rate of cell growth نامیده می شود . هرچه درصد رشد سلولی بالاتر باشد توده مهاجم تر است اگر در برگه پاتولوژی با چنین اصطلاحی برخورد کردید بخش ”  میزان رشد سلولی” را مطالعه بفرمائید.

  • اندازه توده سرطانی : پزشکان اندازه تومور را به cm(سانتیمتر) محاسبه می کنند. اندازه تومور در مرحله بندی و درمان سرطان سینه نقش مهمی دارد. البته اندازه تومور توصیف واضحی از وخامت سرطان نیست! چون یک تومور کوچک با سرعت رشد بالا به مراتب جدی تر از یک توده بزرگ با سرعت رشد پائین است.

  • محدوده برداشته شده (Margin of resection) : در توده های جامدی همچون سرطان سینه جراح سعی می کند تمام تومور را خارج نماید ، اما گاهی این کار امکانپذیر نیست . درگزارش پاتولوژی وضعیت برش جراحی مشخص می شود. جهت اطلاعات بیشتر مبحث محدوده برش جراحی را مطالعه کنید.

  • وجود یا فقدان سلول سرطانی در عروق خونی و کانال لنفاوی: سینه دارای شبکه ای از کانالهای لنفاوی و عروق خونی است که مایعات و خون را در بافت سینه به گردش در می آورند. بدین ترتیب مواد غذایی لازم به بافتهای سینه رسانیده شده و مواد زائد دفع می شوند. اگر سلولهای سرطانی در عروق خونی و کانالهای لنفاوی دیده شود ، شانس بازگشت سرطان بالا می رود.در گزارش پاتولوژی وجود سلولهای سرطانی در عروق و کانالهای لنفاوی ، Present و عدم وجود آن Absent گزارش می شود. دیده شدن سلولهای سرطانی در کانال لنفاوی ، با دیده شدن در غدد لنفاوی که در ادامه توضیح داده خواهد شد فرق می کند.

  • درگیری غدد لنفاوی: جراح حین جراحی ، غدد لنفاوی اطراف تومور و گاهی برخی از غدد لنفاوی زیر بغل را خارج و به پاتولوژی ارسال می کند. هنگامیکه غدد لنفاوی عاری از سرطان باشند ، در گزارش پاتولوژی با اصطلاح Negative گزارش می شود ، و در صورتیکه درگیر باشند Positive  گزارش می شود.

علاوه بر درگیری ، جمعیت سلولهای سرطانی هم مهم است . از نظر جمعیت سلول سرطانی در غدد لنفاوی سه حالت قابل انتظار می باشد:

میکروسکوپیک (Microscopic) : آنقدر سلولهای سرطانی اندک است که فقط با میکروسکوپ قابل تشخیص می باشند.

انبوه (Gross): تعداد زیادی سلول سرطانی در غدد لنفاوی وجود دارد بطوریکه با چشم غیر مسلح هم توده قابل تشخیص است.

گسترش خارج کپسولی (Extracapsular extension): سلولهای سرطانی به خارج غده لنفاوی منتشر شده است.

  •  وضعیت گیرنده های هورمونی: گیرنده های هورمونی ، در حضور هورمون ها ، به سلول دستور تکثیر صادر می کنند. این گیرنده ها اغلب بر روی غشاء سلول پراکنده شده اند. در مورد سلولهای سرطان سینه ، دو نوع گیرنده هورمونی محتمل است:

گیرنده هورمون استروژن (ER) : که در حضور هورمون استروژن فعالیت تکثیری سلول سرطانی را افزایش می دهد.

گیرنده هورمون پروژسترون (PR): که در حضور هورمون پروژسترون فعالیت تکثیری سلول سرطانی را افزایش می دهد.

هورمون های استروژن و پروژسترون ، هورمونهای جنسی زنانه ای هستند که در بروز صفات ثانویه جنسی و باروری خانمها نقش اساسی دارند.

سلولهای سرطان سینه از نظر گیرنده های هورمونی به چهار دسته تقسیم میشوند:

ER-Positive : سلولهای سرطانی دارای گیرنده هومونی استروژن هستند.

PR-Positive : سلولهای سرطانی دارای گیرنده پروژسترون مثبت هستند.

Both Er&PR Positive : سلولهای سرطانی دارای گیرنده هورمونی استروژن و پروژسترون هستند.

Both ER&PR Negative : سلولهای سرطانی فاقد گیرنده های استروژن و پروژستورن هستند.

 گیرنده پروتیینی HER2

یکی دیگر از بررسیهایی که در مورد توده سرطانی انجام می شود ، بررسی گیرنده پروتیینی HER2  است. این گیرنده پروتیینی در سطح غشای اکثر سلولها وجود دارد و موجب تکثیر سلولی می شود. آنچه که تفاوت بین سلولهای سالم و سرطانی است تعداد گیرنده های HER2 در سطح غشاست. چون در سلولهای سرطانی تعداد این گیرنده بیش از حد معمول است. در گذشته داشتن HER2 یک عیب محسوب می شد ، چون سرطان به سرعت تکثیر می شد اما امروزه با هدفمند درمانی تومورهایی که از نظر HER2 مثبت هستند ، به نحو شایسته ای کنترل می شوند.

 

 

منبع:iranonco.com